محاسبه تعداد تیرچه ها

محاسبه تعداد تیرچه‌های مورد نیاز در یک پروژه ساختمانی یکی از مراحل مهم در اجرای سازه است. این محاسبات بر اساس عوامل مختلفی از جمله طول دهانه، بار وارده بر سازه،(تک تیرچه یا جفت تیرچه) نوع مصالح و مشخصات فنی تیرچه‌ها انجام می‌شود. در ادامه به طور دقیق‌تر به چگونگی محاسبه تعداد تیرچه‌ها خواهیم پرداخت.

برای محاسبه تعداد تیرچه‌ها در یک سقف تیرچه‌بلوک، دو فاکتور مهم باید در نظر گرفته شود:

 

• طول دهانه: 

طول دهانه، فاصله بین دو ستون یا دیوار است. این فاصله با در نظر گرفتن جهت تیرچه ها اندازه گیری می شود

 

• جهت تیرچه‌ریزی:

جهت قرارگیری تیرچه‌ها در سقف، به‌طور کلی می‌تواند در دو حالت طولی یا عرضی باشد. این انتخاب بر اساس عوامل مختلفی از جمله طول دهانه، ابعاد اتاق، نیازهای معماری و سازه‌ای تعیین می‌شود.

 

 

عکس(۱)

کادر قرمز رنگ علامت جهت تیرچه ریزی را مشخص میکند و فلش آبی رنگ طول دهانه را مشخص میکند

 

 

 

تعیین طول دهانه

 

یکی از اولین گام‌های محاسبه تعداد تیرچه‌ها، تعیین طول دهانه یا فاصله بین دو ستون یا دیوار است که تیرچه‌ها باید بین آنها را پوشش دهند. طول دهانه به عنوان یکی از مهم‌ترین ورودی‌های محاسبات تعداد تیرچه‌ها محسوب می‌شود.

 

طول دهانه معمولاً می‌تواند به دو روش تعیین شود:

 

1. از روی نقشه‌های ساختمانی: با بررسی نقشه‌های معماری و سازه‌ای، طول دهانه‌های مختلف بخش‌های ساختمان قابل شناسایی و اندازه‌گیری است.

 

2. اندازه‌گیری در محل: در صورت دسترسی به محل پروژه، می‌توان طول دهانه‌ها را به صورت مستقیم و با اندازه‌گیری در محل تعیین نمود.

دقت در تعیین طول دهانه بسیار حائز اهمیت است، زیرا این مقدار به عنوان ورودی اصلی محاسبات تعداد تیرچه‌ها در نظر گرفته می‌شود و می‌تواند بر نتایج نهایی تأثیر به‌سزایی داشته باشد.

 

 

 

 

 

 

تعیین جهت تیرچه ریزی

 

تیرچه‌بلوک یک سیستم سقفی است که در آن تیرهای باریک به فاصله‌های معین در سقف قرار می‌گیرند و بین آن‌ها بلوک‌های سفالی یا بتنی قرار داده می‌شود. این سیستم یکی از پرکاربردترین روش‌های ساخت سقف در ساختمان‌سازی است زیرا مزایایی مانند سرعت ساخت، وزن کم و هزینه نسبتاً مناسب دارد.

در این سیستم، تعیین جهت قرارگیری تیرچه‌ها در سقف از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. چون این موضوع می‌تواند تأثیر زیادی بر طراحی، هزینه و کارایی کل سازه داشته باشد. 

 

به همین دلیل باید در نظر گرفتن عوامل مختلفی همچون طول دهانه، نیازهای معماری، ابعاد اتاق و سیستم سازه‌ای کلی برای تعیین جهت بهینه تیرچه‌ها بسیار حائز اهمیت باشد. حالا با این مقدمه، به طور مفصل‌تر به بررسی این معیارها می‌پردازیم.

 

محاسبه تعداد تیرچه هر قسمت از سقف:

 

برای محاسبه تعداد تیرچه های مورد نیاز در یک قسمت از سقف با طول دهانه مشخص، از این فرمول استفاده می کنیم:

 

تعداد تیرچه = طول دهانه × 1.7

 

مثال:

طول دهانه = 10.5 متر

تعداد تیرچه = 10.5 × 1.7 = 17.85

 

با توجه به اینکه تعداد تیرچه ها باید عدد صحیح باشد، باید عدد به دست آمده را به عدد صحیح نزدیک کنیم. در این مثال، 17.85 را به 18 تیرچه نزدیک می کنیم.

 

پس برای یک قسمت از سقف با طول دهانه 10.5 متر، تعداد تیرچه های مورد نیاز 18 عدد است.

 

این روش محاسبه بر اساس ضریب 1.7 معمولا برای طراحی سازه های ساختمانی استفاده می شود. این ضریب با در نظر گرفتن ابعاد معمول تیرچه ها و فواصل مناسب بین آنها تعیین شده است.

 

به طور کلی، هر چه طول دهانه بیشتر باشد، تعداد تیرچه های مورد نیاز نیز بیشتر خواهد بود. این محاسبات برای تعیین صحیح تعداد تیرچه ها و طراحی سازه بسیار مهم است.

 

محاسبه تعداد یونولیت برای سقف اسکلت بتنی و اسکلت فلزی

 

یک روش آسان و سریع برای محاسبه فوم سقفی مورد نیاز در ساختمانی با اسکلت بتنی و اسکلت فلزی که در تعداد با هم متفاوت هستند در زیر آورده شده است

همانگونه که انتظار می رود در سقف ساختمان با اسکلت بتنی به دلیل بیشتر بود حجم تیرهای بتی نسبت به تیرها و ستون های اسکلت فلز به مقدار کمتری فوم سقفی نیاز است. برای این منظور جهت محاسبه تعداد فوم در اسکلت بتنی و اسکلت فلزی از دو فرمول زیر استفاده میکنیم:

 

برای سقف با اسکلت بتنی تعداد یونولیت مورد نیاز کمتر است زیرا حجم تیرهای بتنی بیشتر است و جای بیشتری از سقف را پر می‌کنند. 

 

بنابراین برای محاسبه تعداد یونولیت مورد نیاز در سقف با اسکلت بتنی از فرمول زیر استفاده می‌شود:

 

فرمول محاسبه تعداد یونولیت لازم برای سقف ساختمان با اسکلت بتن:

تعداد یونولیت = مساحت سقف × 0.7

 

اما برای سقف با اسکلت فلزی تعداد یونولیت مورد نیاز بیشتر است زیرا حجم المان‌های فلزی کمتر است و یونولیت می‌تواند بخش بیشتری از سقف را پوشش دهد. فرمول مورد استفاده برای این سقف به صورت زیر است:

 

فرمول محاسبه تعداد یونولیت لازم برای سقف ساختمان با اسکلت فلز:

تعداد یونولیت = مساحت سقف × 0.8